വിപ്ലവകാരിയെന്ന് തോന്നില്ലത്രേ; ബഷീറിന് ജയിൽമോചനം

‘അവിടതാ ഒരു മദയാന! കൂച്ചുചങ്ങലയും പൊട്ടിച്ചോടിനടക്കുന്നു. കൂകിവിളിച്ചുകൊണ്ടതു പരക്കം പായുന്നു... അതാ, മുഴങ്ങുന്നു ഭയാനകമായ അതിന്റെ കൊലവിളി! ഉന്മത്തനായി അലറി അമറിക്കൊണ്ട് അതാ അതു പാഞ്ഞുവരുന്നു. എല്ലാം അതു തകർക്കുന്നു...’‐ വൈക്കം മുഹമ്മദ് ബഷീർ 1938‐ൽ എഴുതിയ ‘ധർമ്മരാജ്യ’ത്തിൽ നിന്നാണ് ഈ വരികൾ.

സി പി രാമസ്വാമി അയ്യരുടെ കിരാതഭരണം മുന്നേറുമ്പോഴായിരുന്നു എഴുത്ത്. ‘വിലങ്ങുപൊട്ടിച്ചോടുന്ന മദയാന’യ്‌ക്ക്‌ കാര്യം മനസ്സിലായി. സി പി, ബഷീറിനെ രാജദ്രോഹിയായി പ്രഖ്യാപിച്ചു; പുസ്‌തകം നിരോധിച്ചു.

ബഷീറിനെ ജയിൽമോചിതനാക്കാൻ രാജാവ്‌ അനുമതി നൽകിയ കത്ത്‌

സി പിക്കെതിരെ അക്ഷരങ്ങൾ കൊണ്ടുമുണ്ടായിരുന്നു പോരാട്ടം. ‘രാജദ്രോഹ’ കൃതികൾ പലതും കൊച്ചിയിലായിരുന്നു അച്ചടിച്ചിരുന്നത്‌. കൊച്ചി വേറെ രാജ്യം. തിരുവിതാംകൂർ പൊലീസിന്‌ അറസ്റ്റ്‌ എളുപ്പമായിരുന്നില്ല. ഇടപ്പള്ളിയിൽ പ്രതികൾ എത്തിയാലേ പിടികൂടാൻ പറ്റൂ. ഇടപ്പള്ളി തിരുവിതാംകൂറിലായിരുന്നു.

വൈക്കം മുഹമ്മദ്‌ ബഷീറിന്റെ രണ്ടു കൃതികൾക്ക്‌ വിലക്കുണ്ടായിരുന്നു. ‘ധർമ്മരാജ്യം’, ‘പട്ടത്തിന്റെ പേക്കിനാവ്‌’ എന്നിവ. ചില ലഘുലേഖകൾ വേറെയും. കമ്യൂണിസ്റ്റ്‌ നേതാവ്‌ കെ സി ജോർജ്‌ എഴുതി, ഫോർട്ടുകൊച്ചി നടരാജ്‌ പ്രസ്സിൽ ബഷീർ പ്രസാധകനായി അച്ചടിച്ച ‘തിരുവിതാംകൂർ സമരചരിത്രം ഓട്ടൻതുള്ളലും’ നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ഇതിനെല്ലാം കേസുകൾ ഉണ്ടായി. ഇന്ന്‌ കശ്‌മീരിൽ ചെയ്‌തതുപോലുള്ള പുസ്‌തകവിലക്കുകൾ സി പിക്ക്‌ പതിവായിരുന്നു.

1938‐ൽ ആദ്യമിറങ്ങിയ ‘ധർമ്മരാജ്യം’ ഒട്ടേറെ പതിപ്പുകളിറങ്ങി. ഈ കുറിപ്പിനൊപ്പമുള്ളത്‌ മൂന്നാം പതിപ്പിന്റെ പരസ്യമാണ്‌. ഓരോ പതിപ്പിനും നിരോധനം വന്നു. ‘തിരുവിതാംകൂർ സർക്കാരിനെക്കൊണ്ട്‌ രണ്ടുപ്രാവശ്യം നിരോധിപ്പിക്കാൻ ഭാഗ്യമുണ്ടായ പുസ്‌തകം’ എന്നു പരസ്യത്തിലെ പ്രഖ്യാപനം അതുകൊണ്ടാണ്‌.

ഈ കേസുകളിൽ ബഷീർ കീഴടങ്ങുകയായിരുന്നു. ബഷീറിനെ കിട്ടാതെ വൈക്കത്തെ വീട്ടിൽക്കയറി പൊലീസ്‌ തുടർച്ചയായി ശല്യം ചെയ്‌തപ്പോഴാണ്‌ മഹാകവി പുത്തൻകാവ്‌ മാത്തൻ തരകനൊപ്പം കോട്ടയം പൊലീസ്‌ സ്‌റ്റേഷനിൽ ബഷീർ ഹാജരായത്‌. ഒരു ദിവസം ലോക്കപ്പിലടച്ചു. പിറ്റേന്ന്‌ കൊല്ലം കസ്‌ബ സ്‌റ്റേഷനിലേക്ക്‌ കൊണ്ടുപോയി. ഒരു കൊല്ലത്തോളം അവിടെ തടവിലിട്ടു. നിരാഹാരസമരം നടത്തിയിട്ടാണ്‌ കോടതിയിൽ കേസ്‌ പരിഗണിച്ച്‌ ശിക്ഷ വിധിച്ചത്‌. രണ്ടുകൊല്ലം കഠിനതടവും ആയിരം രൂപ പിഴയും. ബഷീറിനെ തിരുവനന്തപുരം സെൻട്രൽ ജയിലിലേക്ക്‌ മാറ്റി.

ബഷീറിനിത്‌ ആദ്യ ജയിൽവാസമായിരുന്നില്ല. 1930‐ൽ കോഴിക്കോട്ട്‌ ഉപ്പുസത്യഗ്രഹത്തിൽ പങ്കെടുത്തായിരുന്നു ആദ്യ അറസ്‌റ്റ്‌. കോഴിക്കോട്‌ ജില്ലാ ജയിലിലും കണ്ണൂർ സെൻട്രൽ ജയിലിലും അടച്ചു. ഭീകരമായി മർദനവും ഏറ്റു.

ബഷീർ എഴുതിയ ‘ധർമ്മരാജ്യ’ത്തിന്റെ പരസ്യം. കെ സി ജോർജിനെതിരായ കേസിൽ തെളിവായി ആർക്കൈവ്‌സിൽ സൂക്ഷിച്ചത്‌

1943‐ൽ രണ്ടാമത്തെ ജയിൽവാസം ആകുമ്പോഴേക്ക്‌ ബഷീർ അറിയപ്പെടുന്ന എഴുത്തുകാരനായിരുന്നു. ‘ഒരു ഹെഡ്‌ കോൺസ്‌റ്റബിളിന്റെ പ്രൗഢിയായിരുന്നു എനിക്ക്‌ കൊല്ലം കസ്ബാ പോലീസ്‌ സ്‌റ്റേഷൻ ലോക്കപ്പിൽ. എന്നെ അധികം പൂട്ടാറുണ്ടായിരുന്നില്ല. പോലീസ് ഇൻസ്പെക്‌ടർ മറവൻ മോഡൽ കറുത്തുനീണ്ട തടിയൻ. ഭയങ്കരൻ. ഇടിയൻ നാറാപിള്ള. എന്റെ സൊന്തം ഫ്രണ്ടാണ്... തിരുവിതാംകൂറിലെയോ കൊച്ചിയിലെയോ പോലീസുകാർ ആരും എന്നെ തല്ലിയിട്ടില്ല. എല്ലാവർക്കുംവേണ്ടി മലബാർ പോലീസിലെ ഒരു നമ്പ്യാർ പത്തുമുപ്പതു സ്റ്റൈലൻ ഇടി എന്റെ മുതുകിൽ വച്ചുതന്ന് അനുഗ്രഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.’ (സമാഹൃതകൃതികൾ, പേജ്‌ 2601).

കോഴിക്കോട്ട്‌ ക്രൂരമായ മർദനമേറ്റതിന്റെ കാരണം ബഷീർ ഇങ്ങനെ എഴുതുന്നുണ്ട്‌: ‘രണ്ടുകാരണത്താലാണ്‌. ഒന്ന്‌ തിരുവിതാംകൂറുകാരൻ. രണ്ടാമത്‌ മുസൽമാൻ. രണ്ടിനുമായിട്ട്‌ എന്നെ നല്ലവണ്ണം ചതച്ചു.’

ടൈഗർ, പൊലീസുകാരന്റെ മകൾ, ഇടിയൻ പണിക്കർ തുടങ്ങിയ കഥകൾ കൊല്ലത്തുവച്ചാണ്‌ ‌എഴുതിയത്‌. തിരുവനന്തപുരം ജയിലിലും പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല. അവിടെ പൂന്തോട്ടമുണ്ടാക്കലും ചെടികൾ ബഡ്ഡുചെയ്യലും ഒക്കെയായി കഴിഞ്ഞു. അക്കാലം പിന്നീട്‌ ‘മതിലുകൾ’ക്ക്‌ പശ്‌ചാത്തലമായി. പ്രശ്‌നക്കാരനല്ലാത്ത പ്രതിയെ വിട്ടയക്കാൻ അധികൃതർ ആലോചിച്ചു. പൊലീസ്‌ ഐജി അബ്‌ദുൾ കരിം സാഹിബ്‌ ജയിലിലെത്തി. മാപ്പ്‌ എഴുതിക്കൊടുക്കാൻ നിർദേശിച്ചു. ബഷീർ വിസമ്മതിച്ചു.

ഈ കൂടിക്കാഴ്‌ചയെപ്പറ്റി ദിവാന്‌ ഐജി 1943 ആഗസ്‌ത്‌ 15‐ന്‌ റിപ്പോർട്ട്‌ നൽകുന്നുണ്ട്‌. സ്‌റ്റേറ്റ്‌ കോൺഗ്രസ്‌ സമരത്തോട്‌ താൽപ്പര്യമില്ലെന്ന്‌‌ ബഷീർ പറഞ്ഞതായി റിപ്പോർട്ടിൽ അവകാശവാദമുണ്ട്‌. എന്നാൽ എഴുതിത്തരാൻ ബഷീർ തയ്യാറായില്ലെന്ന്‌ സമ്മതിക്കുന്നു. ‘രണ്ടുമാസമായി ഈ തടവുകാരനെ ഞാൻ അടുത്തുനിന്ന്‌ നിരീക്ഷിക്കുന്നു. അക്രമകാരിയായ ഒരു വിപ്ലവകാരിയുടെ ഒരു ലക്ഷണവും അദ്ദേഹം കാട്ടിയിട്ടില്ല’‐ എന്ന്‌ ജയിൽ സൂപ്രണ്ട്‌ കൃഷ്‌ണസ്വാമി റാവുവും സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തി. ജയിലിൽ അരിക്ക്‌ പകരം ബജ്‌റ നൽകിയപ്പോൾ പ്രതിഷേധിക്കാതെ സ്വീകരിച്ച ഒരാളാണ്‌ ബഷീർ എന്നും അച്ചടക്കത്തിനു തെളിവായി വിശദീകരിക്കുന്നു.

ബഷീർ

ഈ റിപ്പോർട്ട്‌ അംഗീകരിച്ച ദിവാൻ ബഷീറിനെ വിട്ടയക്കാൻ ആഗസ്‌ത്‌ 20‐ന്‌ കത്തയച്ചു. പിറ്റേന്നുതന്നെ മോചനത്തിന്‌ ചിത്തിര തിരുന്നാൾ രാജാവ്‌ അനുമതി (രേഖ കാണുക) നൽകി.

ഈ ജയിൽവാസകാലത്താണ്‌ ബഷീർ ‘പ്രേമലേഖനം’എഴുതുന്നത്‌. ജയിലിൽ നിന്ന്‌ വന്നശേഷം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. രാഷ്‌ട്രീയമില്ലെങ്കിലും 1944ൽ ഇതും നിരോധിക്കപ്പെട്ടു. ‘രാജദ്രോഹി’ കഥയെഴുതേണ്ട എന്നു സി പി തീരുമാനിച്ചിരിക്കാം. 1948ലാണ് നിരോധനം നീങ്ങിയത്.